ابن زیاد آب را بر کاروان امام حرام کرد/ایرانی ها به چه دلیل در کوفه حضور داشتند؟/وقایع روز ششم محرم

در روز ششم محرم سال 1437 قمری، گلچین خبرآنلاین از وقایع مربوط به این روز در سال 60 هجری قمری را به نقل از پژوهش های دکتر محمدرضا سنگری در ادامه می خوانید.

روز پنجم محرم، تعداد نیروهای لشکر دشمن به پانزده هزار نفر رسید و عمروبن حجاج نیز به دستور عمرسعد با 500 نیرو فرات را محاصره کرد و اولین دستور برای بستن آب در این روز داده شد. همچنین توسط برخی از سپاهیان از جمله خولی بن یزید اصبحی که با اباعبدالله الحسین(ع) دشمنی و کینه عمیق داشت، گزارش مخفیانه از گفت و گوهای عمرسعد با اباعبدالله به کوفه فرستاده می شد.

حوادث روز ششم محرم

در روز ششم محرم، عبیدالله زیاد با دریافت نامه خولی، به عمر سعد نوشت: «ای پسر سعد خبر رسیده است که شب ها تا دیرگاه با حسین گفت و گوها داری. همین که نامه ام را خواندی حسین را وادار تا بر فرمان من فرود آید. اگر نپذیرفت آب را بر او ببند و میان او و فرات حایل شو که من آب را بر یهود و نصاری حلال کردم و بر حسین و خانواده اش حرام. حسین و یارانش نباید از آب بنوشند تا همان گونه که بر امیرالمؤمنین عثمان گذشت، تشنه بمیرند.»

عمر سعد با دریافت نامه ی عبیدالله، حجربن حُرّ (حجّاربن ابجر) را با چهار هزار سواره بر آبراه غاضریّه گماشت.

شبت بن ربعی نیز با هزار سوار مأمور حفاظت بخش دیگر غاضریّه شد.

آشنایی با اوضاع کوفه، شهری که مردمانش برای امام نامه نوشتند/ بخش اول

کوفه پایگاه فتوحاتی بود که مسلمین در مشرق داشتند و لذا بسیاری از صحابه پیامبر از همان روزهای اول فتوحات در عراق و ایران، عازم کوفه و بصره شدند. این دو شهر در سال های 17 الی 19 هجری بنیانگذاری شد و جمعیت اولیه آن، مهاجرین از مسلمین و پس از آن سایر قبایل عرب بودند.

اهمیت این شهر به اندازه ای بود که خلیفه دوم آن را «سید الامصار» و «جمجة الاسلام» می خواند. کما این که علی ابن ابی طالب(ع) آن را کنز الایمان و «جمجة الاسلام» خطاب می کرد. او همچنین آن را «قبة الاسلام» نامید و فرمود: این شهر، شهر ما، محله ما و جایگاه شیعیان است.

شهر تازه تاسیس، علی رغم سابقه تاریخی که بنیادش را به هوشنگ پیشدادی نسبت می دهند، به سرعت شگفتی شروع به پیشرفت و افزایش جمعیت کرد. نخستین مهاجران به این منطقه فاتحان نبرد قادسیه بودند که به «اهل الایام و القادسیه» شناخته می شدند.

گروهی از ایرانیان مسلمان شده که به رزمندگان مسلمان در فتح جلولا کمک کرده بودند در همین ایام به کوفه آمدند و با مهاجران بعدی، جمعیت کوفه به بیست هزار نفر رسید.

سعد وقاص، فاتح کوفه، ساکنان کوفه را در آغاز به دو بخش نزاری (عرب های شمالی) و یمینی (عرب های جنوب) تقسیم کرد. نزاری ها در سوی غرب و یمنی ها در شرق اسکان یافتند. تشکیلات جمعیتی کوفه از این وضع به شدت ناراضی بودند. چنین وضعی مشکلات زیادی را در تشکیل سهمیه های نظامی به هم پیوسته پیش آورد.

سعد که این دشواری ها را مانع اساسی برای ادامه فعالیت های رزمی می دید با مشورت خلیفه وقت، مسلمانان کوفه را به هفت گروه جدید سازمان کرد. این انسجام جدید بر اساس نسب شناسی و پیوند خویشاوندی با کمک دو نسب شناس مشهور و زبده صورت گرفت.

دلایل حضور ایرانی ها در کوفه

هم به دلیل قرابت جغرافیایی و هم وقوع جنگ های قادسیه و جلولا و از همه مهم تر، عشق ورزی و ارادت به ساحت اهل بیت، ایرانیان به کوفه سرازیر شدند. آموزه های مکتب امیر مومنان و انطباق سلوک و سیرت ایشان با اسلام اصیل و پرهیز از امتیازات نژادی و طبقاتی به خصوص در سال های حضور امیرمومنان در کوفه (سال هاس 36 تا 40 هجری) ایرانیان را به این سرزمین کشاند.

در کوفه ایرانیان به الحمراء معروف بودند. در خیزش های شیعی پس از کربلا، به ویژه در قیام مختار حضور ایرانیان چشمگیر است. گفته اند در سپاه ابراهیم بن مالک اشتر، فرمانده سپاه مختار، بیست هزار ایرانی با همین عنوان «الحمراء» شرکت داشتند.

شهر حیره (به زبان آرامی به معنی چادرهاست) در یک فرسخی جنوب کوفه قرار دارد که خرابه های آن باقی است و روزگاری در زمان ساسانیان شهری بزرگ بوده است. حیره به مداین و تیسفون، مرکز حکومت ساسانیان، نزدیک بوده است.

در پنج فرسخی غرب کوفه، شهر قادسیه است که در سال چهاردهم هجری فتح شد. مداین، پایتخت ساسانیان که امروز جز طاق کسری و آرامگاه سلمان فارسی چیزی ندارد، نزدیک کوفه است. در یازده کیلومتری کوفه، شهر مقدس نجف و در پنجاه کیلومتری شمال غرب کوفه، کربلا قرار دارد که حادثه عظیم عاشورا در آن به وقع پیوسته است.